Nước là yếu tố không thể thiếu trong đời sống hàng ngày, từ ăn uống đến tắm giặt và sinh hoạt. Tuy nhiên, một vấn đề đang ngày càng phổ biến nhưng ít người chú ý tới, đó là hiện tượng dị ứng nước sinh hoạt. Đây là một dạng phản ứng bất thường của cơ thể với nguồn nước được sử dụng hằng ngày, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống. Vậy dị ứng nước sinh hoạt là gì? Làm sao để nhận biết, xử lý và phòng tránh hiệu quả? Bài viết dưới đây Bếp Thủy Oanh sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện và chi tiết về vấn đề này.
Dị ứng nước sinh hoạt là gì?
Dị ứng nước sinh hoạt là tình trạng da hoặc niêm mạc bị kích ứng khi tiếp xúc với nước sử dụng trong sinh hoạt hàng ngày, bao gồm nước dùng để tắm, giặt, rửa mặt, rửa tay hay thậm chí nước dùng trong vệ sinh cá nhân. Khác với dị ứng thực phẩm hay phấn hoa, dị ứng nước sinh hoạt thường bị hiểu nhầm là các bệnh ngoài da thông thường, dẫn đến việc chẩn đoán sai và điều trị không hiệu quả.
Hiện tượng này thường gặp ở những người có làn da nhạy cảm, trẻ nhỏ, người bị viêm da cơ địa hoặc có hệ miễn dịch suy yếu. Tuy nhiên, ai cũng có nguy cơ gặp phải nếu tiếp xúc thường xuyên với nguồn nước bị ô nhiễm hoặc chứa các chất hóa học không phù hợp với cơ địa.
Xem thêm: Hệ thống xử lý nước
Nguyên nhân gây dị ứng nước sinh hoạt
Hiểu rõ nguyên nhân là bước đầu tiên để ngăn chặn và điều trị hiệu quả dị ứng nước sinh hoạt. Có nhiều yếu tố có thể gây ra tình trạng này, trong đó phổ biến nhất gồm:
Hóa chất trong nước
Nhiều nguồn nước sinh hoạt hiện nay, đặc biệt là nước máy ở thành thị, thường chứa hàm lượng clo cao được sử dụng để khử khuẩn. Clo có thể gây kích ứng da, mắt, đường hô hấp và làm khô da, bong tróc, ngứa ngáy khi tiếp xúc thường xuyên.
Ngoài ra, nước còn có thể chứa các hợp chất kim loại nặng như chì, thủy ngân, sắt, mangan… hoặc các chất tẩy rửa từ công nghiệp, thuốc trừ sâu từ nông nghiệp, tất cả đều là yếu tố nguy cơ cao gây dị ứng nước sinh hoạt.
Vi sinh vật trong nước
Nguồn nước không được xử lý triệt để có thể chứa vi khuẩn, nấm mốc, virus hoặc ký sinh trùng. Những tác nhân này khi tiếp xúc với da có thể gây viêm nhiễm, nổi mẩn đỏ, mụn nước và các phản ứng dị ứng cấp tính.
Độ pH và độ cứng của nước
Nước có độ pH quá thấp (axit) hoặc quá cao (kiềm mạnh) đều có thể phá vỡ lớp màng bảo vệ tự nhiên của da. Nước cứng (nhiều canxi, magie) cũng là nguyên nhân làm da khô, nứt nẻ và dễ dị ứng. Đây là nguyên nhân phổ biến tại nhiều khu vực vùng núi hoặc nơi dùng nước giếng khoan.
Triệu chứng của dị ứng nước sinh hoạt
Triệu chứng của dị ứng nước sinh hoạt khá đa dạng, tùy theo mức độ nhạy cảm của từng người và mức độ ô nhiễm của nước. Dưới đây là những dấu hiệu thường gặp nhất:
Triệu chứng trên da
- Ngứa ngáy, nổi mẩn đỏ sau khi tiếp xúc với nước
- Da khô ráp, bong tróc, có vảy hoặc nứt nẻ
- Xuất hiện các nốt mụn li ti, mụn nước, hoặc thậm chí mưng mủ
- Nổi mề đay, sưng đỏ từng vùng, đặc biệt sau khi tắm
Triệu chứng trên hệ hô hấp
- Hắt hơi, nghẹt mũi hoặc chảy nước mũi khi rửa mặt bằng nước máy
- Ho khan, đau họng khi tiếp xúc với nước bốc hơi có chứa clo
Triệu chứng toàn thân
- Mệt mỏi, sốt nhẹ, nổi hạch (nếu viêm da kéo dài)
- Cảm giác khó chịu, bứt rứt, mất ngủ vì ngứa và kích ứng
Những biểu hiện trên thường xuất hiện ngay sau khi tiếp xúc với nước, hoặc muộn hơn vài tiếng đồng hồ. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng kéo dài và tái phát liên tục, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và tâm lý người bệnh.
Cách phòng tránh dị ứng nước sinh hoạt hiệu quả
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Để ngăn ngừa dị ứng nước sinh hoạt, bạn có thể áp dụng một số biện pháp sau:
Kiểm tra chất lượng nước
Trước tiên, nên xét nghiệm nguồn nước đang sử dụng (đặc biệt là nước giếng hoặc nước bơm lên từ bể chứa lâu ngày). Việc kiểm tra các chỉ số như clo dư, kim loại nặng, pH, độ cứng… giúp bạn đánh giá được mức độ an toàn.
Sử dụng thiết bị lọc nước
Lắp đặt máy lọc nước đầu nguồn hoặc thiết bị lọc tại vòi tắm là giải pháp hữu hiệu để loại bỏ clo, vi khuẩn, kim loại nặng và các tạp chất có hại. Các thiết bị lọc nước RO, nano hoặc UF hiện nay rất đa dạng, phù hợp với nhiều nhu cầu khác nhau.
Hạn chế tiếp xúc lâu với nước
Không nên ngâm mình quá lâu trong nước, đặc biệt là nước máy chứa clo. Sau khi tắm rửa, nên lau khô người ngay bằng khăn mềm và thoa kem dưỡng ẩm để bảo vệ da.
Dưỡng da đúng cách
Đối với người có làn da nhạy cảm, nên sử dụng sữa tắm dịu nhẹ, không mùi, không chứa hóa chất gây khô da. Sau khi tiếp xúc với nước sinh hoạt, có thể sử dụng các loại kem phục hồi da chứa thành phần thiên nhiên như lô hội, bơ hạt mỡ, vitamin E…
Thăm khám bác sĩ khi có dấu hiệu bất thường
Nếu các triệu chứng dị ứng nước sinh hoạt kéo dài, nặng dần hoặc tái phát nhiều lần, bạn nên đến cơ sở y tế chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán chính xác và điều trị đúng cách. Không nên tự ý dùng thuốc kháng histamin hay bôi kem corticoid kéo dài, vì có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.
Khi nào cần đặc biệt lưu ý với dị ứng nước sinh hoạt?
Một số đối tượng có nguy cơ cao và cần chú ý hơn khi sử dụng nước sinh hoạt gồm:
- Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ: Da mỏng, dễ tổn thương và dễ hấp thụ hóa chất.
- Người có tiền sử viêm da cơ địa, dị ứng: Dễ tái phát khi tiếp xúc với nguồn nước kém chất lượng.
- Phụ nữ mang thai: Cần đảm bảo nguồn nước an toàn để tránh ảnh hưởng đến thai nhi.
- Người có làn da nhạy cảm: Dễ bị kích ứng khi tắm hoặc rửa mặt.
Xem thêm: Đặt máy lọc nước ở đâu? 05 Vị trí đặt máy độc lập, âm tủ, để bàn
Kết luận
Dị ứng nước sinh hoạt không phải là vấn đề quá hiếm gặp như nhiều người vẫn tưởng. Trong bối cảnh môi trường và nguồn nước ngày càng bị ô nhiễm bởi hóa chất, kim loại nặng và vi sinh vật, việc xuất hiện các phản ứng dị ứng khi tiếp xúc với nước sinh hoạt đang ngày càng phổ biến.
Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết sớm triệu chứng và có biện pháp xử lý phù hợp sẽ giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những ảnh hưởng tiêu cực mà dị ứng nước sinh hoạt gây ra. Đừng chủ quan với các dấu hiệu kích ứng da, vì đôi khi, chúng là tín hiệu cảnh báo về chất lượng nước bạn đang sử dụng hằng ngày.