Trong thời đại hiện nay, khi vấn đề ô nhiễm môi trường và chất lượng nước sinh hoạt ngày càng trở nên đáng lo ngại, máy lọc nước RO đã trở thành một thiết bị không thể thiếu trong mỗi gia đình. Tuy nhiên, để sử dụng và bảo trì máy một cách hiệu quả, việc hiểu rõ sơ đồ điện máy lọc nước RO là vô cùng quan trọng. Bài viết này Bếp Thủy Oanh sẽ cung cấp kiến thức đầy đủ, chuyên sâu và chi tiết về cấu tạo, nguyên lý hoạt động cũng như vai trò của sơ đồ điện trong hệ thống lọc nước RO.
Khái niệm sơ đồ điện máy lọc nước RO
Sơ đồ điện máy lọc nước RO là bản mô tả hệ thống dây dẫn, mạch điện, các thiết bị điện tử và cách chúng kết nối với nhau trong toàn bộ hệ thống máy lọc nước RO. Nó đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển hoạt động của các bộ phận như bơm nước, van điện từ, cảm biến áp lực, công tắc áp thấp và công tắc áp cao.
Hiểu một cách đơn giản, sơ đồ điện giúp kỹ thuật viên dễ dàng xác định vị trí và chức năng của từng linh kiện, từ đó thuận tiện hơn trong quá trình lắp đặt, bảo trì và sửa chữa máy lọc nước RO.
Xem thêm: Hệ thống xử lý nước
Các bộ phận chính trong sơ đồ điện máy lọc nước RO
Để có thể hiểu và vận hành hiệu quả một chiếc máy lọc nước công nghệ RO (Reverse Osmosis), việc nắm rõ sơ đồ điện máy lọc nước RO là điều vô cùng cần thiết. Trong hệ thống này, mỗi bộ phận điện đóng vai trò quan trọng trong việc điều khiển và vận hành toàn bộ quy trình lọc nước. Dưới đây là các thành phần chủ đạo trong sơ đồ điện và chức năng cụ thể của từng bộ phận.
Bộ nguồn (Adapter chuyển đổi điện áp)
Bộ nguồn là thiết bị đầu tiên trong sơ đồ điện máy lọc nước RO và đóng vai trò then chốt trong việc cấp điện cho toàn bộ hệ thống. Máy lọc nước RO thường sử dụng điện áp 24V DC – một mức điện áp an toàn và tiết kiệm năng lượng. Tuy nhiên, nguồn điện dân dụng tại Việt Nam là 220V AC. Chính vì vậy, máy cần sử dụng một adapter chuyển đổi từ điện xoay chiều (AC) 220V sang điện một chiều (DC) 24V.
Bộ nguồn không chỉ cung cấp điện mà còn có chức năng ổn định dòng điện, tránh hiện tượng sụt áp hoặc quá tải điện. Nếu bộ nguồn hoạt động không ổn định hoặc bị hỏng, toàn bộ hệ thống sẽ không thể khởi động, bơm không chạy, van không mở và quá trình lọc nước bị gián đoạn. Chính vì vậy, trong sơ đồ điện máy lọc nước RO, bộ nguồn luôn được đặt ở vị trí đầu tiên và được bảo vệ kỹ lưỡng bằng cầu chì hoặc mạch chống quá tải.
Bơm áp (Bơm tăng áp lực nước)
Bơm áp, hay còn gọi là bơm tăng áp, là một thành phần cơ điện có vai trò cực kỳ quan trọng trong sơ đồ điện máy lọc nước RO. Chức năng chính của bơm áp là tạo ra áp suất đủ lớn để đẩy nước qua màng lọc RO – nơi có kích thước khe lọc siêu nhỏ (khoảng 0.0001 micron). Áp suất cần thiết để nước đi qua màng thường từ 60 đến 100 PSI (pound/inch²).
Nếu bơm hoạt động yếu hoặc bị hư hỏng, áp suất sẽ không đủ để nước thẩm thấu qua màng, dẫn đến hiện tượng nước lọc chậm hoặc không có nước tinh khiết đầu ra. Bơm áp thường hoạt động nhờ tín hiệu từ công tắc áp thấp hoặc bảng mạch điều khiển và chỉ khởi động khi hệ thống xác nhận rằng nguồn nước đầu vào ổn định.
Ngoài ra, trong một số sơ đồ điện máy lọc nước RO hiện đại, bơm được tích hợp thêm rơ-le nhiệt để tự động ngắt khi quá nóng nhằm đảm bảo độ bền và an toàn.
Van điện từ (Solenoid Valve)
Van điện từ là một van điều khiển dòng chảy nước bằng điện. Khi có tín hiệu điện từ bảng điều khiển hoặc công tắc áp suất, van sẽ mở để cho phép nước chảy qua hệ thống. Ngược lại, khi tín hiệu ngắt (ví dụ như khi bình áp đã đầy), van sẽ đóng lại để ngăn không cho nước tiếp tục lưu thông.
Van điện từ thường được đặt ở vị trí đầu nguồn nước vào, gần lõi lọc số 1, và được điều khiển thông qua bảng mạch. Trong sơ đồ điện máy lọc nước RO, van điện từ có tác dụng duy trì sự ổn định của hệ thống, tránh thất thoát nước khi không hoạt động, và ngăn hiện tượng rò rỉ nước không kiểm soát.
Có thể nói, van điện từ hoạt động như một cánh cổng điện tử, chỉ mở khi nhận được “lệnh” từ trung tâm điều khiển, góp phần giúp toàn bộ quy trình lọc nước diễn ra một cách khoa học và tự động.
Cảm biến áp lực (Công tắc áp thấp và công tắc áp cao)
Trong sơ đồ điện máy lọc nước RO, hệ thống cảm biến áp lực – bao gồm công tắc áp thấp và công tắc áp cao – đóng vai trò giám sát tình trạng áp lực nước trong toàn bộ hệ thống lọc.
Công tắc áp thấp
Đây là thiết bị dùng để phát hiện xem có nước đầu vào hay không và nước có đủ áp suất để hệ thống hoạt động không. Khi áp lực nước đầu vào quá thấp hoặc mất nước, công tắc áp thấp sẽ ngắt tín hiệu điện tới bơm và van điện từ, nhằm bảo vệ bơm không bị cháy do chạy khô. Nếu áp lực đạt yêu cầu, công tắc sẽ đóng mạch, cho phép hệ thống tiếp tục hoạt động.
Công tắc áp cao
Được lắp gần bình áp chứa nước đã lọc xong. Khi bình áp đầy và áp suất nước bên trong tăng lên quá mức cho phép, công tắc áp cao sẽ ngắt dòng điện cấp cho bơm và van điện từ. Điều này giúp ngăn chặn tình trạng tràn nước hoặc quá tải áp lực, đồng thời tiết kiệm điện năng và bảo vệ tuổi thọ của bơm.
Nhờ hai thiết bị cảm biến này, toàn bộ hệ thống lọc nước RO hoạt động một cách tự động, an toàn và hiệu quả. Bất cứ trục trặc nào trong hai công tắc cũng có thể khiến máy không chạy, hoặc chạy liên tục mà không ngắt.
Xem thêm: Máy lọc nước mới mua có váng do 6 nguyên nhân – 8 cách xử lý
Bảng mạch điều khiển trung tâm
Đây là thành phần trung tâm trong sơ đồ điện máy lọc nước RO, đóng vai trò điều phối toàn bộ hoạt động của máy. Bảng mạch điều khiển thường được thiết kế dưới dạng bo mạch điện tử có tích hợp vi xử lý, rơ-le, các tụ điện và linh kiện điều khiển.
Chức năng của bảng mạch điều khiển bao gồm:
- Nhận tín hiệu từ công tắc áp thấp và áp cao.
- Ra lệnh cho bơm và van điện từ hoạt động hoặc dừng lại.
- Quản lý thời gian vận hành của hệ thống.
- Tích hợp đèn báo, chuông báo lỗi (trên một số dòng máy cao cấp).
- Kết nối với các cảm biến cảnh báo (như cảm biến rò rỉ nước, cảm biến chất lượng nước, v.v.).
Nếu ví máy lọc nước RO như một cơ thể sống, thì bảng mạch điều khiển chính là “bộ não” của hệ thống. Nó tiếp nhận thông tin, xử lý và đưa ra quyết định điều khiển các cơ quan còn lại vận hành một cách đồng bộ và chính xác.
Hướng dẫn đọc sơ đồ điện máy lọc nước RO đúng cách
Để đọc và hiểu sơ đồ điện máy lọc nước RO, bạn nên chú ý những điểm sau:
- Xác định nguồn điện đầu vào: Xem vị trí adapter và đầu ra 24V.
- Theo dõi đường đi của dòng điện: Từ nguồn qua công tắc áp thấp, qua bảng mạch, đến bơm và các van.
- Phân biệt biểu tượng linh kiện: Nhận diện bơm, van điện từ, cảm biến qua ký hiệu hoặc tên viết tắt.
- Ghi nhớ thứ tự logic vận hành: Bắt đầu từ cấp nước đến lọc, lưu trữ và ngắt khi đầy.
Kết luận
Việc hiểu rõ sơ đồ điện máy lọc nước RO không chỉ giúp người dùng nắm rõ cách thức hoạt động của thiết bị mà còn hỗ trợ đắc lực trong công việc bảo trì, sửa chữa. Dù bạn là kỹ thuật viên hay người sử dụng thông thường, kiến thức này là nền tảng quan trọng để đảm bảo máy hoạt động hiệu quả và bền bỉ theo thời gian.
Nếu bạn đang tìm mua máy lọc nước RO, đừng quên kiểm tra thông số kỹ thuật và sơ đồ điện đi kèm để đảm bảo phù hợp với nhu cầu sử dụng và điều kiện lắp đặt của gia đình.